Hukukumuzda genel olarak suçlar re’sen soruşturulur ve kovuşturulur. Bazı suçlardan ceza muhakemesi yapılabilmesi için suçtan zarar görenin şikayet hakkını kullanması gerekmektedir.
Şikayete bağlı suçlarda failin cezalandırılabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Şöyle ki;
- Şikayet suçtan zarar gören tarafından yapılmalıdır.
- Şikayet belli bir sürede yapılmalıdır.
- Şikayet kanunda öngörülen ilgili kurumlara yapılmalıdır.
- Suçtan zarar gören şikayetinden vazgeçmemiş olmalıdır.
- Suçtan zarar gören ile fail arasında uzlaşma olmamalıdır.
Bu şartların biri ya da birkaçı yerine getirilmediği takdirde failin cezalandırılması söz konusu değildir.
Kanunda soruşturması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar şunlardır;
Türk Vatandaşının Yabancı Ülkede İşlediği Bazı Suçlar (TCK Md. 11/2)
Bir Türk vatandaşı, TCK 13 üncü maddede yazılı suçlar dışında, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı bir yıldan az hapis cezasını gerektirdiği bir suçu yabancı ülkede işlediği ve kendisi Türkiye’de bulunduğu takdirde, bu suçtan dolayı yabancı ülkede hüküm verilmemiş olması ve Türkiye’de kovuşturulabilirliğin bulunması koşulu ile yargılama yapılması zarar görenin veya yabancı hükûmetin şikayetine bağlıdır. Bu durumda şikayet, vatandaşın Türkiye’ye girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yapılmalıdır.Yabancı Tarafından İşlenen Bazı Suçlar (TCK Md. 12/2)
Bir yabancı, TCK 13 üncü maddede yazılı suçlar dışında, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı en az bir yıl hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede Türk vatandaşının veya Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişisinin zararına işlenmesi ve failin Türkiye’de bulunması halinde, bu suçtan dolayı yabancı ülkede hüküm verilmemiş olması koşulu ile suçtan zarar görenin şikayeti üzerine fail, Türk kanunlarına göre cezalandırılır.Basit Yaralama (TCK Md. 86/2)
Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbî müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.Taksirle Yaralama (TCK Md. 89)
Taksirle başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Taksirle yaralama suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır. Ancak, birinci fıkra kapsamına giren yaralama hariç (TCK Md. 89/2, 3, 4) suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde şikâyet aranmaz.